πρῶτος
外观
古希臘語
[编辑]< – | αʹ | βʹ > |
---|---|---|
基數詞:εἷς (heîs) 副數詞:ἅπαξ (hápax) | ||
其他形式
[编辑]詞源
[编辑]傳統上認為是πρό (pró, “之前”)的最高級(對比πρότερος (próteros)),但不清楚是如何略音的。也可能來自原始印歐語 *pr̥H- 或 *per-,與立陶宛語 pirmas、梵語 पूर्व (pūrva)、阿維斯陀語 𐬞𐬀𐬎𐬭𐬬𐬀 (paurva)等同源。不過以上兩種情況,ω (ō)形和ᾱ (ā)形都很難和諧。
還有一種較新的假說,認為阿提卡和多利安方言繼承自原始希臘語 *pro-atos。[1]
發音
[编辑]- (公元前5世紀,阿提卡) 國際音標(幫助):/prɔ̂ː.tos/
- (公元1世紀,通用) 國際音標(幫助):/ˈpro.tos/
- (公元4世紀,通用) 國際音標(幫助):/ˈpro.tos/
- (公元10世紀,拜占庭) 國際音標(幫助):/ˈpro.tos/
- (公元10世紀,君士坦丁堡) 國際音標(幫助):/ˈpro.tos/
形容詞
[编辑]πρῶτος (prôtos) m (陰性 πρώτη,中性 πρῶτον); 第一類/第二類
變格
[编辑]數 | S單數 | D雙數 | P複數 | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
格/性 | 陽性 | 陰性 | 中性 | 陽性 | 陰性 | 中性 | 陽性 | 陰性 | 中性 | |||||
N主格 | πρῶτος prôtos |
πρώτη prṓtē |
πρῶτον prôton |
πρώτω prṓtō |
πρώτᾱ prṓtā |
πρώτω prṓtō |
πρῶτοι prôtoi |
πρῶται prôtai |
πρῶτᾰ prôta | |||||
G屬格 | πρώτου prṓtou |
πρώτης prṓtēs |
πρώτου prṓtou |
πρώτοιν prṓtoin |
πρώταιν prṓtain |
πρώτοιν prṓtoin |
πρώτων prṓtōn |
πρώτων prṓtōn |
πρώτων prṓtōn | |||||
D與格 | πρώτῳ prṓtōi |
πρώτῃ prṓtēi |
πρώτῳ prṓtōi |
πρώτοιν prṓtoin |
πρώταιν prṓtain |
πρώτοιν prṓtoin |
πρώτοις prṓtois |
πρώταις prṓtais |
πρώτοις prṓtois | |||||
A賓格 | πρῶτον prôton |
πρώτην prṓtēn |
πρῶτον prôton |
πρώτω prṓtō |
πρώτᾱ prṓtā |
πρώτω prṓtō |
πρώτους prṓtous |
πρώτᾱς prṓtās |
πρῶτᾰ prôta | |||||
V呼格 | πρῶτε prôte |
πρώτη prṓtē |
πρῶτον prôton |
πρώτω prṓtō |
πρώτᾱ prṓtā |
πρώτω prṓtō |
πρῶτοι prôtoi |
πρῶται prôtai |
πρῶτᾰ prôta | |||||
派生形式 | 副詞 | 比較級 | 最高級 | |||||||||||
πρῶτον / πρῶτᾰ / πρώτως prôton / prôta / prṓtōs |
— | — | ||||||||||||
注意: |
|
數 | S單數 | D雙數 | P複數 | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
格/性 | 陽性 | 陰性 | 中性 | 陽性 | 陰性 | 中性 | 陽性 | 陰性 | 中性 | |||||
N主格 | πρῶτος prôtos |
πρώτη prṓtē |
πρῶτον prôton |
πρώτω prṓtō |
πρώτᾱ prṓtā |
πρώτω prṓtō |
πρῶτοι prôtoi |
πρῶται prôtai |
πρῶτᾰ prôta | |||||
G屬格 | πρώτου / πρωτοῖο / πρώτοιο / πρωτόο / πρώτοο prṓtou / prōtoîo / prṓtoio / prōtóo / prṓtoo |
πρώτης prṓtēs |
πρώτου / πρωτοῖο / πρώτοιο / πρωτόο / πρώτοο prṓtou / prōtoîo / prṓtoio / prōtóo / prṓtoo |
πρώτοιῐν prṓtoiin |
πρώταιν / πρώταιῐν / πρώτῃῐν prṓtai(i)n / prṓtēiin |
πρώτοιῐν prṓtoiin |
πρώτων prṓtōn |
πρωτᾱ́ων / πρωτέ͜ων / πρωτῶν prōtā́ōn / prōté͜ōn / prōtôn |
πρώτων prṓtōn | |||||
D與格 | πρώτῳ prṓtōi |
πρώτῃ prṓtēi |
πρώτῳ prṓtōi |
πρώτοιῐν prṓtoiin |
πρώταιν / πρώταιῐν / πρώτῃῐν prṓtai(i)n / prṓtēiin |
πρώτοιῐν prṓtoiin |
πρώτοισῐ / πρώτοισῐν / πρώτοις prṓtoisi(n) / prṓtois |
πρώτῃσῐ / πρώτῃσῐν / πρώτῃς / πρώταις prṓtēisi(n) / prṓtēis / prṓtais |
πρώτοισῐ / πρώτοισῐν / πρώτοις prṓtoisi(n) / prṓtois | |||||
A賓格 | πρῶτον prôton |
πρώτην prṓtēn |
πρῶτον prôton |
πρώτω prṓtō |
πρώτᾱ prṓtā |
πρώτω prṓtō |
πρώτους prṓtous |
πρώτᾱς prṓtās |
πρῶτᾰ prôta | |||||
V呼格 | πρῶτε prôte |
πρώτη prṓtē |
πρῶτον prôton |
πρώτω prṓtō |
πρώτᾱ prṓtā |
πρώτω prṓtō |
πρῶτοι prôtoi |
πρῶται prôtai |
πρῶτᾰ prôta | |||||
派生形式 | 副詞 | 比較級 | 最高級 | |||||||||||
πρῶτον / πρῶτᾰ / πρώτως prôton / prôta / prṓtōs |
— | — | ||||||||||||
注意: |
|
反義詞
[编辑]- (時間): ἔσχᾰτος (éskhatos, “最後的”)
派生詞彙
[编辑]- ἑβδομηκοστόπρωτος (hebdomēkostóprōtos, “第七十一”) (拜占庭希臘語)
- πάμπρωτος (pámprōtos)
- πρωτολόγος (prōtológos)
派生語彙
[编辑]- 希臘語: πρώτος (prótos)
- 馬里烏波爾希臘語: про́тос (prótos)
- → 英語: proto-
- → 法語: proto-
- → 意大利語: proto-
- → 拉脫維亞語: proto-
- → 西班牙語: proto-
參考資料
[编辑]- ↑ Van Beek, Lucien (2022). Greek. In T. Olander (Ed.), The Indo-European Language Family: A Phylogenetic Perspective (pp. 173-201). Cambridge: Cambridge University Press. doi:10.1017/9781108758666.013
- “πρῶτος”, in Liddell & Scott (1940年) A Greek–English Lexicon,Oxford:Clarendon Press
- “πρῶτος”, in Autenrieth, Georg (1891年) A Homeric Dictionary for Schools and Colleges,New York:Harper and Brothers
- Bailly, Anatole (1935年) Le Grand Bailly: Dictionnaire grec-français,Paris:Hachette
- Bauer, Walter et al. (2001年) A Greek–English Lexicon of the New Testament and Other Early Christian Literature,3版,芝加哥:芝加哥大學出版社
- πρῶτος in Cunliffe, Richard J. (1924年) A Lexicon of the Homeric Dialect: Expanded Edition,Norman:University of Oklahoma Press, 出版于1963
- “πρῶτος”, in Slater, William J. (1969年) Lexicon to Pindar,Berlin:Walter de Gruyter
- G4413, Strong, James (1979年) Strong’s Exhaustive Concordance to the Bible
- Woodhouse, S. C. (1910年) English–Greek Dictionary: A Vocabulary of the Attic Language[1],London:Routledge & Kegan Paul Limited.
- champion idem, page 123.
- chief idem, page 129.
- elementary idem, page 265.
- first idem, page 323.
- foremost idem, page 336.
- front idem, page 346.
- head idem, page 389.
- initial idem, page 441.
- leading idem, page 482.
- main idem, page 508.
- original idem, page 579.
- primal idem, page 640.
- primary idem, page 640.
- prime idem, page 640.
- primordial idem, page 641.
- principal idem, page 641.
- rudimentary idem, page 724.
- supreme idem, page 842.
- top idem, page 881.
- Beekes, Robert S. P. (2010年) Etymological Dictionary of Greek (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 10), with the assistance of Lucien van Beek,Leiden, Boston:Brill,ISBN 9789004174207