zë
阿爾巴尼亞語
[编辑]其他寫法
[编辑]- zâ (蓋格)
發音
[编辑]詞源1
[编辑]源自原始阿爾巴尼亞語 *j́u̯anʉh，源自原始印歐語 *ǵʰwonos。對比塞爾維亞-克羅地亞語 zvono (“鐘”)、亞美尼亞語 ձայն (jayn，“聲”)。[1]
名詞
[编辑]zë m (不定複數 zëra, 定單數 zëri, 定複數 zërat)
變格
[编辑]詞源2
[编辑]源自古阿爾巴尼亞語zan，源自原始阿爾巴尼亞語 *džeina，源自原始印歐語 *gʰendʰ-（對比英語 begin、古希臘語 χανδάνω (khandánō，“抓，持”)、梵語 ज्या (jyā́，“力，力量”)、जयति (jáyati，“贏，攻，征”)）。[2]
動詞
[编辑]變位
[编辑]| 分詞 (pjesore) |
zënë | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 動名詞 (përcjellore) |
duke zënë | ||||||
| 不定式 (paskajore) |
për të zënë | ||||||
| 單數 (njëjës) |
複數 (shumës) | ||||||
| 第一人稱 (veta e 1rë) |
第二人稱 (veta e 2të) |
第三人稱 (veta e 3të) |
第一人稱 (veta e 1rë) |
第二人稱 (veta e 2të) |
第三人稱 (veta e 3të) | ||
| 陳述 (dëftore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| 現在 (e tashme) |
zë | zë | zë | zëmë | zini | zënë | |
| 未完成 (e pakryer) |
zija | zije | zinte | zinim | zinit | zinin | |
| 一般過去 (e kryer e thjeshtë) |
zura | zure | zuri | zumë | zutë | zunë | |
| 完成 (e kryer) |
kam zënë | ke zënë | ka zënë | kemi zënë | keni zënë | kanë zënë | |
| 過去完成 (më se e kryer) |
kisha zënë | kishe zënë | kishte zënë | kishim zënë | kishit zënë | kishin zënë | |
| 過去完成II (e kryer e tejshkuar) |
pata zënë | pate zënë | pati zënë | patëm zënë | patët zënë | patën zënë | |
| 將來¹ (e ardhme) |
do të zë | do të zësh | do të zërë | do të zëmë | do të zini | do të zënë | |
| 將來完成² (e ardhme e përparme) |
do të kem zënë | do të kesh zënë | do të ketë zënë | do të kemi zënë | do të keni zënë | do të kenë zënë | |
| 虛擬 (lidhore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| 現在 (e tashme) |
të zë | të zësh | të zërë | të zëmë | të zini | të zënë | |
| 未完成 (e pakryer) |
të zija | të zije | të zinte | të zinim | të zinit | të zinin | |
| 完成 (e kryer) |
të kem zënë | të kesh zënë | të ketë zënë | të kemi zënë | të keni zënë | të kenë zënë | |
| 過去完成 (më se e kryer) |
të kisha zënë | të kishe zënë | të kishte zënë | të kishim zënë | të kishit zënë | të kishin zënë | |
| 條件¹, ² (kushtore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| 未完成 (e pakryer) |
do të zija | do të zije | do të zinte | do të zinim | do të zinit | do të zinin | |
| 過去完成 (më se e kryer) |
do të kisha zënë | do të kishe zënë | do të kishte zënë | do të kishim zënë | do të kishit zënë | do të kishin zënë | |
| 願望 (dëshirore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| 現在 (e tashme) |
zënça | zënç | zëntë | zënçim | zënçi | zënçin | |
| 完成 (e kryer) |
paça zënë | paç zënë | pastë zënë | paçim zënë | paçit zënë | paçin zënë | |
| 驚奇 (habitore) |
unë | ti | ai/ajo | ne | ju | ata/ato | |
| 現在 (e tashme) |
zënkam | zënke | zënka | zënkemi | zënkeni | zënkan | |
| 未完成 (pakryer) |
zënkësha | zënkëshe | zënkësh | zënkëshim | zënkëshit | zënkëshin | |
| 完成 (e kryer) |
paskam zënë | paske zënë | paska zënë | paskemi zënë | paskeni zënë | paskan zënë | |
| 過去完成 (më se e kryer) |
paskësha zënë | paskëshe zënë | paskësh zënë | paskëshim zënë | paskëshit zënë | paskëshin zënë | |
| 命令 (urdhërore) |
— | ti | — | — | ju | — | |
| 現在 (e tashme) |
— | zër | — | — | zini | — | |
| ¹) 陳述將來時同條件現在時 ²) 陳述將來完成時同條件完成時 | |||||||
派生詞
[编辑]相關詞彙
[编辑]參考資料
[编辑]- ↑ Schumacher, Stefan; Matzinger, Joachim (2013年) Die Verben des Altalbanischen: Belegwörterbuch, Vorgeschichte und Etymologie (Albanische Forschungen; 33)，Wiesbaden：Otto Harrassowitz，ISBN 978-3-447-06448-4，第 212 頁
- ↑ Orel, Vladimir E. (1998年)，“zë ~ zâ”，阿爾巴尼亞語詞源詞典，Leiden; Boston; Köln：Brill，ISBN 978-90-04-11024-3，第 74 頁