مادر

鄂圖曼土耳其語

詞源

借自波斯語借自波斯語 مادر (mâdar)。

名詞

مادَر (mader)

1. 母親

   近義詞：انا (ana)、والده (vâlide)

相關詞

• پدر (peder，“父親”)

派生語詞

• 土耳其語: mader

波斯語

مادر و فرزندِ نوزادش

一個母親與她的嬰兒

詞源

繼承自中古波斯語 𐭬𐭠𐭲𐭥 (mādar)，源自古波斯語 𐎶𐎠𐎫𐎠 (mātā)，源自原始伊朗語 *máHtā（對照北庫爾德語 mak、俾路支語 مات (mát)、普什圖語 مور (mor)、奧塞梯語 мад (mad)、阿維斯陀語 𐬨𐬁𐬙𐬀𐬭 (mātar)），源自原始印度-伊朗語 *máHtā（對照梵語 मातृ (mā́tṛ)、印地語 माता (mātā)、माँ (mā̃)），最終源自原始印歐語 *méh₂tēr（對照亞美尼亞語 մայր (mayr)、希臘語 μητέρα (mitéra)、俄語 мать (matʹ)、意大利語 madre、英語 mother）。

發音

• (古典波斯語) 國際音標^(幫助): [mɑː.ˈðaɾ]

 

• (達利語，正式) 國際音標^(幫助): [mɑː.d̪ǽɾ]

• (達利語，正式) 國際音標^(幫助): [mɑː.d̪ǽɾ]
  • (喀布爾) 國際音標^(幫助): [mɑː.d̪ǽɾ]
  • (哈扎拉吉語) 國際音標^(幫助): [mɔː.d̪ǽɾ]

• (伊朗，正式) 國際音標^(幫助): [mɒː.d̪ǽɹ]

• (塔吉克，正式) 國際音標^(幫助): [mɔ.d̪ǽɾ]

• 波斯語音標：

傳統：[ماذَر]，達利：[مادَر]

伊朗：[مادَر]

讀法
古典讀法?	māḏar
達利讀法?	mādar
伊朗讀法?	mâdar
塔吉克讀法?	modar

• (方言，伊斯法罕) 國際音標^(幫助): /mɒːˈdeɾ/

• 音頻 (伊朗)：

  (檔案)

• 韻部：-ar

名詞

达里语	مادر
伊朗波斯语
塔吉克语	модар (modar)

مادَر (mâdar) (複數 مادران (mâdarân))

1. 母親，媽媽

   دائیتم. مادرت خواهرمه. ― dâ'itam. mâdaret xâharam-e. ― 我是你舅舅。你媽媽是我姊妹。

   فردا باید برم خونه مادرم. ― fardâ bâyad beram xune-ye mâdaram. ― 我明天得去我媽媽家。

變格

مادر的基本形式

	单数	复数
bare	مادر (mâdar)	مادران (mâdar) مادرا (mâdarấ) (口语)
definitive direct object	مادر را (mâdar râ) مادر رو (mâdaro) (口语)	مادران را (mâdar) مادرا رو (mâdarấ ro) (口语)
耶扎菲（名词做被修饰词）	مادر (mâdar-e)	مادران (mâdar) مادرای (mâdarấ-ye) (口语)
marked indefinite, relative definite	مادری (mâdar-i)	مادرانی (mâdar) مادرایی (mâdarấi) (口语)

衍生詞

• بی‌پدرمادر (bi-pedar-mâdar)
• خواهرمادر (xâhar-mâdar)
• زبانِ مادری (zabân-e mâdari)
• شرکتِ مادر (šerkat-e mâdar)
• مادرانه (mâdarâne)
• مادربزرگ (mâdar-bozorg)
• مادرجنده (mâdar-jende)
• مادرخرج (mâdar-xarj)
• مادرخوانده (mâdar-xânde)
• مادرزاد (mâdar-zâd)
• مادرزادی (mâdar-zâdi)
• مادرزن (mâdar-zan)
• مادرشوهر (mâdar-šowhar)
• مادرقحبه (mâdar-qahbe)
• مادرِ رضاعی (mâdar-e rezâ'i)
• مادرِ زیستی (mâdar-e zisti)
• مادرِ طبیعت (mâdar-e tabi'at)
• مادرچاه (mâdar-čâh)
• مادری (mâdari)
• مادر‌به‌خطا (mâdar-be-xatâ)
• نامادری (nâmâdari)
• پدرمادر (pedar-mâdar)
• پدرمادردار (pedar-mâdar-dâr)

派生語詞

• → 鄂圖曼土耳其語: مادر
  • 土耳其語: mader
• → 烏爾都語: مادر

參見

伊朗波斯語親屬稱呼

家庭成員	標準伊朗波斯語	德黑蘭方言	阿巴丹方言	卡尚方言	設拉子方言
母亲	مادر (mâdar)	مامان (mâmân)	ننه (nene)		مامو (mâmo)
祖母	مادربزرگ (mâdar-bozorg)	مامان‌بزرگ (mâmân-bozorg)	—	ماجون (mâjun)	—
父亲	پدر (pedar)	بابا (bâbâ)	دده (dede)	—	بابو (bâbo)
祖父	پدربزرگ (pedar-bozorg)	بابابزرگ (bâbâ-bozorg)	—
姐妹	خواهر (xâhar)	آبجی (âbji)	دده (dade)	—	آباجی (âbâji)
姐姐	خواهربزرگ (xâhar-bozorg)	—	باجی (bâji)	—
兄弟	برادر (barâdar)	داداش (dâdâš)	کا (kâ)	وردار (vardâr)	کاکو (kâko)
哥哥	برادربزرگ (barâdar-bozorg)	—
姨 (母亲的姐妹)	خاله (xâle)
舅 (母亲的兄弟)	دایی (dâyi)		خالو (xâlu)	—
姑 (父亲的姐妹)	عمه (’amme)
叔、伯 (父亲的兄弟)	عمو (’amu)

1. 當稱呼年長的家庭成員時，بزرگ (bozorg)和کلان (kalân)都正確，但是前者在伊朗更常用。

達利語親屬名稱

家庭成員	标准达利语	喀布爾方言	哈扎拉吉语
母親	مادر (mādar)	ننه (nana)	آبه (āba)
祖母	مادرکلان (mādar-kalān)	بی‌بی (bī-bī)	آجه (āja), بی‌بی (bī-bī)
父親	پدر (padar)	بابا (bābā)	آته (āta)
祖父	پدرکلان (padar-kalān)	آغا (āğā)	بابا (bābā)
姐妹	خواهر (xāhar)	خوار (xwār, xār)
姐姐	خواهرکلان (xāhar-kalān)	—	آغا (āğā), باجی (bājī)
兄弟	برادر (barādar)	بیادر (biyādar)	برار (birār)
哥哥	برادرکلان (barādar-kalān)	لالا (lālā)
姨 (母親的姐妹)	خاله (xāla)
舅 (母親的兄弟)	ماما (māmā)		ماما (māmā), تغایی (tağāyī)
姑 (父親的姐妹)	عمه (amma)
叔、伯 (父親的兄弟)	کاکا (kākā)

1. 當稱呼年長的家庭成員，بزرگ (buzurg)和کلان (kalān)都正確，但是後者在阿富汗更常用。
2. 在許多方言中，詞尾ـا (-ā)可能會縮略為ـه (-a)。
3. 在許多方言中，以ـه (-a)結尾的家庭成員可能會有一個增音ـی (-y)，比如عمه (amma) -> عمی (ammay)（和耶扎菲無關）。

烏爾都語

詞源

借自古典波斯語借自古典波斯語 مادر (mādar)，源自古波斯語古波斯語 𐎶𐎠𐎫𐎠 (mātā)。與梵語 मातृ (mā́tṛ)、印地語 माता (mātā)同源。

名詞

مادر (mādar) f (印地語拼寫 मादर)

1. 母親，媽媽