نوروز

波斯语

达里语	نوروز
伊朗波斯语
塔吉克语	Наврӯз (Navrüz)

词源

源自中古波斯語 𐭭𐭥𐭪𐭫𐭥𐭰 (nōg-rōz)（“新年”） (Pazend 𐬥𐬋𐬭𐬋𐬰 (nōrōz))。

发音

• (古典波斯语、达里语) IPA^(幫助)：[næu̯ˈɾoːz]
• (伊朗波斯语) IPA^(幫助)：[nou̯ˈɾuːz]
  • (德黑兰方言、口语) IPA^(幫助)：[noːˈɾuːz]
• (塔吉克语) IPA^(幫助)：[næu̯ˈɾɵːz]

专有名词

نوروز‎ (Nouruz)

1. 诺鲁兹节, 伊朗的新年 /琐罗亚斯德教 历法，在春分庆祝。
   • 940-1020, Ferdowsi, Shahnameh, "پادشاهی بهرام گور"

     چو شد ساخته کار آتشکده
     همان جای نوروز و جشن سده
     بیامد سوی آذرآبادگان
     خود و نامداران و آزادگان

     ču šud sāxta kār-i Ātaškada
     hamān jāy-i Naurōz u jašn-i Sada
     biyāmad sōy-i Āḏarābādagān
     xvad u nāmdārān u āzādagān

   • 1048-1131, Omar Khayyám, Rubaiyat, ruba'i #19

     بر چهرهٔ گل نسیم نوروز خوش است
     در صحن چمن روی دل‌افروز خوش است
     از دی که گذشت هر چه گویی خوش نیست
     خوش باش و ز دی مگو که امروز خوش است

     bar čihra-i gul nasīm-i Naurōz xvaš ast
     dar sahn-i čaman rōy-i dil-afrōz xvaš ast
     az Day ki guḏašt har či gōyī xvaš nēst
     xvaš bāš u zi Day ma-gō ki imrōz xvaš ast

   • 1184-1291, Saadi Shirazi, Divan, ghazal #112

     نظر به روی تو هر بامداد نوروزیست
     شب فراق تو هر شب که هست یلداییست

     nazar ba rōy-i tu har bāmdād Naurōzēst
     šab-i firāq-i tu har šab ki hast Yaldāēst

   • 1207-1273, Rumi, Divan-e Shams, tarji' #7

     مستی و عاشقی و جوانی و یار ما
     نوروز و نوبهار و حمل می‌زند صلا
     هرگز ندیده چشم جهان این چنین بهار
     می‌روید از زمین و ز کهسار کیمیا

     mastī u āšiqī u javānī u yār-i mā
     Naurōz u naubahār u Hamal mē-zanad salā
     hargiz nadīda čašm-i jahān īn čunīn bahār
     mē-rōyad az zamīn u zi kuhsār kīmiyā

变格

نوروز (Nowruz)的後附語素-附屬形式

نوروز的基本形式 单数 复数 bare نوروز (Nowrúz) نوروز‌ها (Nowruz-hấ) نوروزا (Nowruzấ) (口语) definitive direct object نوروز را (Nowrúz râ) نوروز رو (Nowrúzo) (口语) نوروز‌ها را (Nowruz-hấ râ) نوروزا رو (Nowruzấ ro) (口语) 耶扎菲（名词做被修饰词） نوروز (Nowrúz-e) نوروز‌های (Nowruz-hấ-ye) نوروزای (Nowruzấ-ye) (口语) marked indefinite, relative definite نوروزی (Nowrúz-i) نوروز‌هایی (Nowruz-hấ-i) نوروزایی (Nowruzấi) (口语) نوروز的所有格形式 单数 复数 第一人称单数（我的） نوروزم (Nowrúzam) نوروز‌هایم (Nowruz-hấyam) نوروز‌هام، نوروزام (Nowruzấm) (口语) 第二人称单数（你的） نوروزت (Nowrúzat) (Nowrúzet) (口语) نوروز‌هایت (Nowruz-hấyat) نوروز‌هات، نوروزات (Nowruzất) (口语) 第三人称单数（他/她/它的） نوروزش (Nowrúzaš) (Nowrúzeš) (口语) نوروز‌هایش (Nowruz-hấyaš) نوروز‌هاش، نوروزاش (Nowruzấš) (口语) 第一人称复数（我们的） نوروزمان (Nowrúzemân) نوروزمون (Nowrúzemun) (口语) نوروز‌هایمان (Nowruz-hấyemân) نوروز‌هامون، نوروزامون (Nowruzấmun) (口语) 第二人称复数（你们的） نوروزتان (Nowrúzetân) نوروزتون (Nowrúzetun) (口语) نوروز‌هایتان (Nowruz-hấyetân) نوروز‌هاتون، نوروزاتون (Nowruzấtun) (口语) 第三人称复数（他/她/它们的） نوروزشان (Nowrúzešân) نوروزشون (Nowrúzešun) (口语) نوروز‌هایشان (Nowruz-hấyešân) نوروز‌هاشون، نوروزاشون (Nowruzấšun) (口语)

派生词

• نوروزی‎ (Nouruzi)

相关条目

• نو‎ (nou)
• روز‎ (ruz)

参考书目

• «نوروز» in Dehkhoda Dictionary.
• "nōg-rōz" in Mackenzie, D. N. (1986), A Concise Pahlavi Dictionary, London: Oxford University Press, ISBN 0-19-713559-5.