原始突厥語 *yïr (“歌”)。
與韃靼語 җыр (cır)、巴什基爾語 йыр (yïr)、卡拉恰伊-巴爾卡爾語 джыр (cır)、庫梅克語 йыр (yır)等同源。
жыр • (jyr)
- 歌
- 史詩，傳奇
Жыр.
жыр (žyr)
- 房間
| жыр 的變格（詞幹：жыр
-）
|
|
|
單數
|
複數
|
| 主格
|
жыр (žyr)
|
жыръжыр (žyržyr)
|
| 賓格
|
I*
|
жыр (žyr)
|
жыръжыр (žyržyr)
|
| II*
|
жыр
ӧс]] (žyr
ös)
|
жыръжыр
ӧс]] (žyržyr
ös)
|
| 工具格
|
жыр
ӧн]] (žyr
ön)
|
жыръжыр
ӧн]] (žyržyr
ön)
|
| 伴隨格
|
жыркӧд (žyrköd)
|
жыръжыр
кӧд]] (žyržyr
köd)
|
| 欠格
|
жыртӧг (žyrtög)
|
жыръжыр
тӧг]] (žyržyr
tög)
|
| 連續格
|
жырла (žyrla)
|
жыръжыр
ла]] (žyržyr
la)
|
| 屬格
|
жырлӧн (žyrlön)
|
жыръжыр
лӧн]] (žyržyr
lön)
|
| 奪格
|
жырлысь (žyrlyś)
|
жыръжыр
лысь]] (žyržyr
lyś)
|
| 與格
|
жырлы (žyrly)
|
жыръжыр
лы]] (žyržyr
ly)
|
| 內格
|
жыр
ын]] (žyr
yn)
|
жыръжыр
ын]] (žyržyr
yn)
|
| 出格
|
жыр
ысь]] (žyr
yś)
|
жыръжыр
ысь]] (žyržyr
yś)
|
| 入格
|
жыр
ӧ]] (žyr
ö)
|
жыръжыр
ӧ]] (žyržyr
ö)
|
| 始格
|
жырсянь (žyrśań)
|
жыръжыр
сянь]] (žyržyr
śań)
|
| 近格
|
жырлань (žyrlań)
|
жыръжыр
лань]] (žyržyr
lań)
|
| 到格
|
жыр
ӧдз]] (žyr
ödź)
|
жыръжыр
ӧдз]] (žyržyr
ödź)
|
| 經由格
|
I
|
жыр
ӧд]] (žyr
öd)
|
жыръжыр
ӧд]] (žyržyr
öd)
|
| II
|
жырті (žyrti)
|
жыръжыр
ті]] (žyržyr
ti)
|
| *) 有生名詞幾乎僅使用 II 型賓格結尾，而無生名詞可以使用 I 型或 II 型，且前者比後者常用。
|
| жыр 的所有格變格
|
| 第一人稱單數
|
|
|
單數
|
複數
|
| 主格
|
жыр
ӧй]] (žyr
öj)
|
жыръжыр
ӧй]] (žyržyr
öj)
|
| 賓格
|
I*
|
жыр
ӧй]] (žyr
öj)
|
жыръжыр
ӧй]] (žyržyr
öj)
|
| II*
|
жыр
ӧс]] (žyr
ös)
|
жыръжыр
ӧс]] (žyržyr
ös)
|
| 工具格
|
жырнам (žyrnam)
|
жыръжыр
нам]] (žyržyr
nam)
|
| 伴隨格
|
жыр
ӧйкӧд]] (žyr
öjköd)
|
жыръжыр
ӧйкӧд]] (žyržyr
öjköd)
|
| 欠格
|
жыртӧгым (žyrtögym)
|
жыръжыр
тӧгым]] (žyržyr
tögym)
|
| 連續格
|
жыр
ӧйла]] (žyr
öjla)
|
жыръжыр
ӧйла]] (žyržyr
öjla)
|
| 屬格
|
жыр
ӧйлӧн]] (žyr
öjlön)
|
жыръжыр
ӧйлӧн]] (žyržyr
öjlön)
|
| 奪格
|
жыр
ӧйлысь]] (žyr
öjlyś)
|
жыръжыр
ӧйлысь]] (žyržyr
öjlyś)
|
| 與格
|
жыр
ӧйлы]] (žyr
öjly)
|
жыръжыр
ӧйлы]] (žyržyr
öjly)
|
| 內格
|
жырам (žyram)
|
жыръжыр
ам]] (žyržyr
am)
|
| 出格
|
жырсьым (žyrśym)
|
жыръжыр
сьым]] (žyržyr
śym)
|
| 入格
|
жырам (žyram)
|
жыръжыр
ам]] (žyržyr
am)
|
| 始格
|
жырсяньым (žyrśańym)
|
жыръжыр
сяньым]] (žyržyr
śańym)
|
| 近格
|
жырланьым (žyrlańym)
|
жыръжыр
ланьым]] (žyržyr
lańym)
|
| 到格
|
жыр
ӧдзым]] (žyr
ödźym)
|
жыръжыр
ӧдзым]] (žyržyr
ödźym)
|
| 經由格
|
I
|
жыр
ӧдым]] (žyr
ödym)
|
жыръжыр
ӧдым]] (žyržyr
ödym)
|
| II
|
жыртіым (žyrtiym)
|
жыръжыр
тіым]] (žyržyr
tiym)
|
| *) 有生名詞幾乎僅使用 II 型賓格結尾，而無生名詞可以使用 I 型或 II 型，且前者比後者常用。
|
|
| 第二人稱單數
|
|
|
單數
|
複數
|
| 主格
|
жыр
ыд]] (žyr
yd)
|
жыръжыр
ыд]] (žyržyr
yd)
|
| 賓格
|
I*
|
жыр
ыд]] (žyr
yd)
|
жыръжыр
ыд]] (žyržyr
yd)
|
| II*
|
жыртӧ (žyrtö)
|
жыръжыр
тӧ]] (žyržyr
tö)
|
| 工具格
|
жырнад (žyrnad)
|
жыръжыр
над]] (žyržyr
nad)
|
| 伴隨格
|
жыр
ыдкӧд]] (žyr
ydköd)
|
жыръжыр
ыдкӧд]] (žyržyr
ydköd)
|
| 欠格
|
жыртӧгыд (žyrtögyd)
|
жыръжыр
тӧгыд]] (žyržyr
tögyd)
|
| 連續格
|
жыр
ыдла]] (žyr
ydla)
|
жыръжыр
ыдла]] (žyržyr
ydla)
|
| 屬格
|
жыр
ыдлӧн]] (žyr
ydlön)
|
жыръжыр
ыдлӧн]] (žyržyr
ydlön)
|
| 奪格
|
жыр
ыдлысь]] (žyr
ydlyś)
|
жыръжыр
ыдлысь]] (žyržyr
ydlyś)
|
| 與格
|
жыр
ыдлы]] (žyr
ydly)
|
жыръжыр
ыдлы]] (žyržyr
ydly)
|
| 內格
|
жырад (žyrad)
|
жыръжыр
ад]] (žyržyr
ad)
|
| 出格
|
жырсьыд (žyrśyd)
|
жыръжыр
сьыд]] (žyržyr
śyd)
|
| 入格
|
жырад (žyrad)
|
жыръжыр
ад]] (žyržyr
ad)
|
| 始格
|
жырсяньыд (žyrśańyd)
|
жыръжыр
сяньыд]] (žyržyr
śańyd)
|
| 近格
|
жырланьыд (žyrlańyd)
|
жыръжыр
ланьыд]] (žyržyr
lańyd)
|
| 到格
|
жыр
ӧдзыд]] (žyr
ödźyd)
|
жыръжыр
ӧдзыд]] (žyržyr
ödźyd)
|
| 經由格
|
I
|
жыр
ӧдыд]] (žyr
ödyd)
|
жыръжыр
ӧдыд]] (žyržyr
ödyd)
|
| II
|
жыртіыд (žyrtiyd)
|
жыръжыр
тіыд]] (žyržyr
tiyd)
|
| *) 有生名詞幾乎僅使用 II 型賓格結尾，而無生名詞可以使用 I 型或 II 型，且前者比後者常用。
|
|
| 第三人稱單數
|
|
|
單數
|
複數
|
| 主格
|
жыр
ыс]] (žyr
ys)
|
жыръжыр
ыс]] (žyržyr
ys)
|
| 賓格
|
I*
|
жыр
ыс]] (žyr
ys)
|
жыръжыр
ыс]] (žyržyr
ys)
|
| II*
|
жырсӧ (žyrsö)
|
жыръжыр
сӧ]] (žyržyr
sö)
|
| 工具格
|
жырнас (žyrnas)
|
жыръжыр
нас]] (žyržyr
nas)
|
| 伴隨格
|
жыр
ыскӧд]] (žyr
ysköd)
|
жыръжыр
ыскӧд]] (žyržyr
ysköd)
|
| 欠格
|
жыртӧгыс (žyrtögys)
|
жыръжыр
тӧгыс]] (žyržyr
tögys)
|
| 連續格
|
жыр
ысла]] (žyr
ysla)
|
жыръжыр
ысла]] (žyržyr
ysla)
|
| 屬格
|
жыр
ыслӧн]] (žyr
yslön)
|
жыръжыр
ыслӧн]] (žyržyr
yslön)
|
| 奪格
|
жыр
ыслысь]] (žyr
yslyś)
|
жыръжыр
ыслысь]] (žyržyr
yslyś)
|
| 與格
|
жыр
ыслы]] (žyr
ysly)
|
жыръжыр
ыслы]] (žyržyr
ysly)
|
| 內格
|
жырас (žyras)
|
жыръжыр
ас]] (žyržyr
as)
|
| 出格
|
жырсьыс (žyrśys)
|
жыръжыр
сьыс]] (žyržyr
śys)
|
| 入格
|
жырас (žyras)
|
жыръжыр
ас]] (žyržyr
as)
|
| 始格
|
жырсяньыс (žyrśańys)
|
жыръжыр
сяньыс]] (žyržyr
śańys)
|
| 近格
|
жырланьыс (žyrlańys)
|
жыръжыр
ланьыс]] (žyržyr
lańys)
|
| 到格
|
жыр
ӧдзыс]] (žyr
ödźys)
|
жыръжыр
ӧдзыс]] (žyržyr
ödźys)
|
| 經由格
|
I
|
жыр
ӧдыс]] (žyr
ödys)
|
жыръжыр
ӧдыс]] (žyržyr
ödys)
|
| II
|
жыртіыс (žyrtiys)
|
жыръжыр
тіыс]] (žyržyr
tiys)
|
| *) 有生名詞幾乎僅使用 II 型賓格結尾，而無生名詞可以使用 I 型或 II 型，且前者比後者常用。
|
|
| 第一人稱複數
|
|
|
單數
|
複數
|
| 主格
|
жырным (žyrnym)
|
жыръжыр
ным]] (žyržyr
nym)
|
| 賓格
|
I*
|
жырным (žyrnym)
|
жыръжыр
ным]] (žyržyr
nym)
|
| II*
|
жырнымӧ (žyrnymö)
|
жыръжыр
нымӧ]] (žyržyr
nymö)
|
| 工具格
|
жырнаным (žyrnanym)
|
жыръжыр
наным]] (žyržyr
nanym)
|
| 伴隨格
|
жырнымкӧд (žyrnymköd)
|
жыръжыр
нымкӧд]] (žyržyr
nymköd)
|
| 欠格
|
жыртӧгным (žyrtögnym)
|
жыръжыр
тӧгным]] (žyržyr
tögnym)
|
| 連續格
|
жырнымла (žyrnymla)
|
жыръжыр
нымла]] (žyržyr
nymla)
|
| 屬格
|
жырнымлӧн (žyrnymlön)
|
жыръжыр
нымлӧн]] (žyržyr
nymlön)
|
| 奪格
|
жырнымлысь (žyrnymlyś)
|
жыръжыр
нымлысь]] (žyržyr
nymlyś)
|
| 與格
|
жырнымлы (žyrnymly)
|
жыръжыр
нымлы]] (žyržyr
nymly)
|
| 內格
|
жыраным (žyranym)
|
жыръжыр
аным]] (žyržyr
anym)
|
| 出格
|
жырсьыным (žyrśynym)
|
жыръжыр
сьыным]] (žyržyr
śynym)
|
| 入格
|
жыраным (žyranym)
|
жыръжыр
аным]] (žyržyr
anym)
|
| 始格
|
жырсяньыным (žyrśańynym)
|
жыръжыр
сяньыным]] (žyržyr
śańynym)
|
| 近格
|
жырланьыным (žyrlańynym)
|
жыръжыр
ланьыным]] (žyržyr
lańynym)
|
| 到格
|
жыр
ӧдзыным]] (žyr
ödźynym)
|
жыръжыр
ӧдзыным]] (žyržyr
ödźynym)
|
| 經由格
|
I
|
жыр
ӧдыным]] (žyr
ödynym)
|
жыръжыр
ӧдыным]] (žyržyr
ödynym)
|
| II
|
жыртіыным (žyrtiynym)
|
жыръжыр
тіыным]] (žyržyr
tiynym)
|
| *) 有生名詞幾乎僅使用 II 型賓格結尾，而無生名詞可以使用 I 型或 II 型，且前者比後者常用。
|
|
| 第二人稱複數
|
|
|
單數
|
複數
|
| 主格
|
жырныд (žyrnyd)
|
жыръжыр
ныд]] (žyržyr
nyd)
|
| 賓格
|
I*
|
жырныд (žyrnyd)
|
жыръжыр
ныд]] (žyržyr
nyd)
|
| II*
|
жырнытӧ (žyrnytö)
|
жыръжыр
нытӧ]] (žyržyr
nytö)
|
| 工具格
|
жырнаныд (žyrnanyd)
|
жыръжыр
наныд]] (žyržyr
nanyd)
|
| 伴隨格
|
жырныдкӧд (žyrnydköd)
|
жыръжыр
ныдкӧд]] (žyržyr
nydköd)
|
| 欠格
|
жыртӧгныд (žyrtögnyd)
|
жыръжыр
тӧгныд]] (žyržyr
tögnyd)
|
| 連續格
|
жырныдла (žyrnydla)
|
жыръжыр
ныдла]] (žyržyr
nydla)
|
| 屬格
|
жырныдлӧн (žyrnydlön)
|
жыръжыр
ныдлӧн]] (žyržyr
nydlön)
|
| 奪格
|
жырныдлысь (žyrnydlyś)
|
жыръжыр
ныдлысь]] (žyržyr
nydlyś)
|
| 與格
|
жырныдлы (žyrnydly)
|
жыръжыр
ныдлы]] (žyržyr
nydly)
|
| 內格
|
жыраныд (žyranyd)
|
жыръжыр
аныд]] (žyržyr
anyd)
|
| 出格
|
жырсьыныд (žyrśynyd)
|
жыръжыр
сьыныд]] (žyržyr
śynyd)
|
| 入格
|
жыраныд (žyranyd)
|
жыръжыр
аныд]] (žyržyr
anyd)
|
| 始格
|
жырсяньыныд (žyrśańynyd)
|
жыръжыр
сяньыныд]] (žyržyr
śańynyd)
|
| 近格
|
жырланьыныд (žyrlańynyd)
|
жыръжыр
ланьыныд]] (žyržyr
lańynyd)
|
| 到格
|
жыр
ӧдзыныд]] (žyr
ödźynyd)
|
жыръжыр
ӧдзыныд]] (žyržyr
ödźynyd)
|
| 經由格
|
I
|
жыр
ӧдыныд]] (žyr
ödynyd)
|
жыръжыр
ӧдыныд]] (žyržyr
ödynyd)
|
| II
|
жыртіыныд (žyrtiynyd)
|
жыръжыр
тіыныд]] (žyržyr
tiynyd)
|
| *) 有生名詞幾乎僅使用 II 型賓格結尾，而無生名詞可以使用 I 型或 II 型，且前者比後者常用。
|
|
| 第三人稱複數
|
|
|
單數
|
複數
|
| 主格
|
жырныс (žyrnys)
|
жыръжыр
ныс]] (žyržyr
nys)
|
| 賓格
|
I*
|
жырныс (žyrnys)
|
жыръжыр
ныс]] (žyržyr
nys)
|
| II*
|
жырнысӧ (žyrnysö)
|
жыръжыр
нысӧ]] (žyržyr
nysö)
|
| 工具格
|
жырнаныс (žyrnanys)
|
жыръжыр
наныс]] (žyržyr
nanys)
|
| 伴隨格
|
жырнымкӧс (žyrnymkös)
|
жыръжыр
нымкӧс]] (žyržyr
nymkös)
|
| 欠格
|
жыртӧгныс (žyrtögnys)
|
жыръжыр
тӧгныс]] (žyržyr
tögnys)
|
| 連續格
|
жырнысла (žyrnysla)
|
жыръжыр
нысла]] (žyržyr
nysla)
|
| 屬格
|
жырныслӧн (žyrnyslön)
|
жыръжыр
ныслӧн]] (žyržyr
nyslön)
|
| 奪格
|
жырныслысь (žyrnyslyś)
|
жыръжыр
ныслысь]] (žyržyr
nyslyś)
|
| 與格
|
жырныслы (žyrnysly)
|
жыръжыр
ныслы]] (žyržyr
nysly)
|
| 內格
|
жыраныс (žyranys)
|
жыръжыр
аныс]] (žyržyr
anys)
|
| 出格
|
жырсьыныс (žyrśynys)
|
жыръжыр
сьыныс]] (žyržyr
śynys)
|
| 入格
|
жыраныс (žyranys)
|
жыръжыр
аныс]] (žyržyr
anys)
|
| 始格
|
жырсяньыныс (žyrśańynys)
|
жыръжыр
сяньыныс]] (žyržyr
śańynys)
|
| 近格
|
жырланьыныс (žyrlańynys)
|
жыръжыр
ланьыныс]] (žyržyr
lańynys)
|
| 到格
|
жыр
ӧдзыныс]] (žyr
ödźynys)
|
жыръжыр
ӧдзыныс]] (žyržyr
ödźynys)
|
| 經由格
|
I
|
жыр
ӧдыныс]] (žyr
ödynys)
|
жыръжыр
ӧдыныс]] (žyržyr
ödynys)
|
| II
|
жыртіыныс (žyrtiynys)
|
жыръжыр
тіыныс]] (žyržyr
tiynys)
|
| *) 有生名詞幾乎僅使用 II 型賓格結尾，而無生名詞可以使用 I 型或 II 型，且前者比後者常用。
|
|
- D. V. Bubrikh (1949年) Грамматика литературного Коми языка [Grammar of the literary Komi language]，Leningrad，第 31 頁
- L. M. Beznosikova; E. A. Ajbabina; R. I. Kosnyreva (2000年) Коми-Русский словарь [Komi-Russian dictionary]，ISBN 5-7555-0679-5，第 217 頁
.jpg)