աչք

亞美尼亞語

աչք

其他寫法

• աչ (ačʻ)
• աշկ (ašk) 〈方〉

詞源

源自古典亞美尼亞語 աչք (ačʻkʻ)。

發音

• (東亞美尼亞語) 國際音標^(幫助): /ɑt͡ʃʰkʰ/, [ɑt͡ʃʰkʰ]
• (西亞美尼亞語) 國際音標^(幫助): /ɑt͡ʃk/, [ɑt͡ʃʰkʰ]

• 音頻：

  (檔案)

名詞

աչք • (ačʻkʻ)

1. 眼

   կապույտ աչքեր ― kapuyt ačʻkʻer ― 藍眼睛

變格

i-type, inanimate (東亞美尼亞語)

	單數	複數
主格	աչք (ačʻkʻ)	աչքեր (ačʻkʻer)
與格	աչքի (ačʻkʻi)	աչքերի (ačʻkʻeri)
奪格	աչքից (ačʻkʻicʻ)	աչքերից (ačʻkʻericʻ)
工具格	աչքով (ačʻkʻov)	աչքերով (ačʻkʻerov)
方位格	աչքում (ačʻkʻum)	աչքերում (ačʻkʻerum)
	定
主格	աչքը/աչքն (ačʻkʻə/ačʻkʻn)	աչքերը/աչքերն (ačʻkʻerə/ačʻkʻern)
與格	աչքին (ačʻkʻin)	աչքերին (ačʻkʻerin)
	第一人稱所有格
主格	աչքս (ačʻkʻs)	աչքերս (ačʻkʻers)
與格	աչքիս (ačʻkʻis)	աչքերիս (ačʻkʻeris)
奪格	աչքիցս (ačʻkʻicʻs)	աչքերիցս (ačʻkʻericʻs)
工具格	աչքովս (ačʻkʻovs)	աչքերովս (ačʻkʻerovs)
方位格	աչքումս (ačʻkʻums)	աչքերումս (ačʻkʻerums)
	第二人稱所有格
主格	աչքդ (ačʻkʻd)	աչքերդ (ačʻkʻerd)
與格	աչքիդ (ačʻkʻid)	աչքերիդ (ačʻkʻerid)
奪格	աչքիցդ (ačʻkʻicʻd)	աչքերիցդ (ačʻkʻericʻd)
工具格	աչքովդ (ačʻkʻovd)	աչքերովդ (ačʻkʻerovd)
方位格	աչքումդ (ačʻkʻumd)	աչքերումդ (ačʻkʻerumd)

近義詞

• 〈古〉 ակն (akn)

古典亞美尼亞語

詞源

源自原始印歐語 *h₃(o)kʷih₁ (“雙眼”)，*h₃ókʷs (“eye”)的雙數 -ք (-kʻ)。

名詞

աչք (ačʻkʻ) 複

1. 視力

   աչս արձակել՝ արկանել ― ačʻs arjakel, arkanel ― 渴望

   ըստ աչս դատել ― əst ačʻs datel ― 憑第一印象判斷

   յաչս դնել ― yačʻs dnel ― 鄙視

   առ աչս հայել ― aṙ ačʻs hayel ― 尊重

   յաչաց հանել ― yačʻacʻ hanel ― to render odious

   յաչաց ելանել ― yačʻacʻ elanel ― 丟臉

   առ աչօք ― aṙ ačʻōkʻ ― 空想的

   առ աչօք ինչ տեսիլ, երեւոյթ ― aṙ ačʻōkʻ inčʻ tesil, erewoytʻ ― 鬼魂，幻覺

   կալ աչաց ― kal ačʻacʻ ― 變盲

   թերաբաց աչք ― tʻerabacʻ ačʻkʻ ― 半睜開的眼睛

   յաչս դնել ― yačʻs dnel ― to be bold, to brave, to defy

   աչք յարտասուս ― ačʻkʻ yartasus ― 眼淚

   զաչս ի վայր արկանել ― začʻs i vayr arkanel ― to lower the eyes

   ցաւ աչաց ― cʻaw ačʻacʻ ― 抱怨，眼睛痛

變格

i-a-類

	唯複
主格	աչք (ačʻkʻ)
屬格	աչաց (ačʻacʻ)
與格	աչաց (ačʻacʻ)
賓格	աչս (ačʻs)
奪格	աչաց (ačʻacʻ)
工具格	աչաւք = աչօք (ačʻawkʻ = ačʻōkʻ)
方位格	աչս (ačʻs)
屬格可以是աչից (ačʻicʻ) 也有方言複數աչեր (ačʻer)

使用注意

本詞可作ակն (akn，“眼”)的複數，現代亞美尼亞語中沒有此用法。

派生詞

• անաչառու (anačʻaṙu)
• անաչառութիւն (anačʻaṙutʻiwn)
• անաչեայ (anačʻeay)
• անաչք (anačʻkʻ)
• աշեմ (ašem)
• աչաբաց (ačʻabacʻ)
• աչագար (ačʻagar)
• աչագեղ (ačʻageł)
• աչալուրջ (ačʻalurǰ)
• աչալրջութիւն (ačʻalrǰutʻiwn)
• աչախիլ (ačʻaxil)
• աչակաքաւ (ačʻakakʻaw)
• աչակորեմ (ačʻakorem)
• աչաղամտութիւն (ačʻałamtutʻiwn)
• աչաղանք (ačʻałankʻ)
• աչամէջք (ačʻamēǰkʻ)
• աչանամ (ačʻanam)
• աչապատեալ (ačʻapateal)
• աչառանք (ačʻaṙankʻ)
• աչառեմ (ačʻaṙem)
• աչառիմ (ačʻaṙim)
• աչառնում (ačʻaṙnum)
• աչառոտ (ačʻaṙot)
• աչառու (ačʻaṙu)
• աչառութիւն (ačʻaṙutʻiwn)
• աչառումն (ačʻaṙumn)
• աչարձակ (ačʻarjak)
• աչարձակութիւն (ačʻarjakutʻiwn)
• աչացաւ (ačʻacʻaw)
• աչացաւու (ačʻacʻawu)
• աչացաւութիւն (ačʻacʻawutʻiwn)
• աչացու (ačʻacʻu)
• աչափոր (ačʻapʻor)
• աչեայ (ačʻeay)
• աչեղ (ačʻeł)
• աչեղէն (ačʻełēn)
• աչեր (ačʻer)
• աչիկ (ačʻik)
• աչիկայ (ačʻikay)
• աչոց (ačʻocʻ)
• աչքաւոր (ačʻkʻawor)
• առաչս (aṙačʻs)
• առաչսերեւութիւն (aṙačʻserewutʻiwn)
• առաչօքութիւն (aṙačʻōkʻutʻiwn)
• արթնաչեայ (artʻnačʻeay)
• բազմաչեայ (bazmačʻeay)
• բազմաչեան (bazmačʻean)
• բազմաչին (bazmačʻin)
• բացաչայայտ (bacʻačʻayayt)
• բիւրաչեայ (biwračʻeay)
• եօթնաչեայ (eōtʻnačʻeay)
• եօթնաչի (eōtʻnačʻi)
• զաչաղեմ (začʻałem)
• զաչացու (začʻacʻu)
• Հրաչեայ (Hračʻeay)
• յաշու ունեմ (yašu unem)
• յաչաղ (yačʻał)
• յաչաղամտութիւն (yačʻałamtutʻiwn)
• յաչաղանք (yačʻałankʻ)
• յաչաղեմ (yačʻałem)
• յաչաղիմ (yačʻałim)
• յաչաղկոտ (yačʻałkot)
• յաչաղութիւն (yačʻałutʻiwn)
• յաչաղումն (yačʻałumn)
• յոգնաչեայ (yognačʻeay)
• յոգնաչեան (yognačʻean)
• պաղաչ (pałačʻ)
• վեցաչիք (vecʻačʻikʻ)

拓展閱讀

• Awetikʻean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837年)，“աչք”，Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (古典亞美尼亞語)，Venice：S. Lazarus Armenian Academy
• Petrosean, H. Matatʻeay V. (1879年)，“աչք”，Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English]，Venice：S. Lazarus Armenian Academy