附錄:原始印欧语词根/dʰ
词根 | 英语含义 | 中文含义 (试译) |
派生词 |
---|---|---|---|
*dʰal- | to blossom | 阿尔巴 dal,亚美 դալար (dalar) (dalar),希 θάλλω (thallō),威尔 dail,爱尔 duille/ | |
*dʰeb- | fat | 肥 | 俄 дебелый (debelyj),古普 debīkan,吐火 tpär/täpr,古诺 dapr,德 taphar/tapfer,拉脱 dabļš,古教斯 дєбєлъ (debelŭ) |
*dʰegʷh- | to burn | 烧 | 立陶 degti,拉脱 degt,拉丁 fovēre,俄 сжигать; жгучий (sžigat'; žgučij),阿尔巴 djeg,爱尔 daig/,梵 दहति (dahati),阿维 dažaiti,古普 dagis,波斯 /dāġ,希 τέφρα (tephra),吐火 tsäk/tsäk,古教斯 жєщи (žešti),波兰 żgę,英 dǣg/day |
*dʰeh₁(i)- | to suck/suckle | 吸 | 阿尔巴 djathë,亚美 դիել (diel) (diel),立陶 dėlė,拉脱 dēls,古普 dadan,爱尔 diul/diuilim,威尔 dynu,英 delu/—,德 tāen/—; tila/—,哥特 daddjan,古诺 dilkr,梵 धयति (dhayati),阿维 daēnu,波斯 dadan/,拉丁 fēmina; fētus; fēllāre,翁布 feliuf,希 θηλύ (thēlē); θῆλυς (thēlus),古教斯 доити (doiti),俄 доить (doit'),波兰 doić |
*dʰeh₁- | to place, set, put | 置 | 梵 दधाति (dadhāti),阿维 daðaiti,拉丁 faciō,奥斯坎 faciiad,翁布 feitu,赫梯 dai,波斯 adadā/,希 τίθημι/ (tithēmi/),立陶 dėti,拉脱 dēt,波兰 dziać; działać,俄 деть; делать (det'; delat'),英 dōn/do,德 tuon/tun,哥特 gadeths,古诺 dalidun,弗里 dak-,高卢 dede,色雷 didzos,阿尔巴 dhatë; (h)urdhë,吐火 täs/täs,爱尔 dál/,威尔 dall,亚美 դնել (dnel) (dnel),利西亚 ta-,古教斯 дѣлати (dělati),Mess. hipades |
*dʰeiǵʰ- | to mold | 希 τεῖχος (teikhos),爱尔 digen/,俄 дежа (deža),英 dāg/dough,哥特 daigs,古诺 deig,德 teig/Teig,梵 देग्धि (degdhi),拉丁 fingō,阿维 pairidaēza,波斯 didā/dēz,亚美 դեզ (dez) (dez),色雷 -dizos,翁布 fikla,立陶 žiest,拉脱 ziest,古普 siduko,奥斯坎 feíhúss,吐火 tsek/tsik | |
*dʰel- | light | 阿尔巴 diell,亚美 դեղին (değin) (deġin),英 deall/,古诺 Dellingr,爱尔 dellrad/ | |
*dʰergʰen- | thorn | 梵 द्राक्ष (drākṣa),德 tirnpauma/dirnbaum,威尔 draen,爱尔 draigen/droigheann,立陶 drignės,拉脱 driģenes,俄 дёрн (djorn),波兰 drzazga | |
*dʰers- | to dare | 敢 | 梵 धृष्णोति (dhṛṣṇoti),俄 дерзнуть; дерзкий (derznut'; derzkij),拉丁 infestus,古教斯 дрьзати (drĭzati),古普 dyrsos,英 dearr/dare,德 giturran/—; gitar/,希 θράσος (thrasos),立陶 drįsti,拉脱 drošs,波斯 adaršnauš,阿维 daršam,哥特 gadars |
*dʰeub- | deep | 深 | 立陶 dubti,拉脱 dubens,高卢 Dubnorīx,伊利 dubris,阿尔巴 det,哥特 diups,古诺 diupr,英 dēop/deep,希 βυθός (buthos),德 tiof/tief,威尔 dwfn,爱尔 domain/,古教斯 дъно (dŭno),俄 дно; дупло (dno; duplo),波兰 dno |
*dʰrei- | to defecate | 俄 дристать (dristat'),古诺 dríta,立陶 dergti,希 δαρδαίνει (dardainei),拉丁 foria,德 trīzan/,Low Saxon /driten | |
*dʰreugʰ- | to deceive | 欺 | 立陶 draugas,拉脱 draugs,古诺 draugr,梵 द्रुह्यति (druhyati),阿维 družaiti,英 drēam/dream,德 troum/Traum,波斯 drauga/,爱尔 aurddrach/ |
*dʰugh₂tḗr | daughter | 女儿 | 梵 दुहितृ (duhitṛ),希 θυγάτηρ (thugatēr),吐火 ckācar/tkacer,英 dohtor/daughter,古教斯 дъщи (dŭšti),俄 дочь; дочерь (doč'; dočer'),亚美 դուստր (dustr) (dustr),德 tohter/Tochter,坎姆 jü,高卢 duxtīr,波斯 /doxtar,立陶 duktė,古普 duckti,古诺 dóttir,哥特 dauhtar,阿维 duydar,卢维亚 duttariyata,赫梯 duttariyatiyaš,奥斯坎 futreí |
*dʰuh₂mós | smoke | 烟 | 梵 धूम (dhūma),古普 dumis,俄 дым (dym),拉丁 fūmus,德 toup/toben,希 θυμός (thumos),吐火 twe/tweye,立陶 dūmai,拉脱 dūmi,英 dōmian/dusk,哥特 dauns,古诺 daunn,爱尔 dé/deathach,威尔 dywy,奥斯坎 Mefit,波兰 dym,波斯 /dud,古教斯 дꙑмъ (dymŭ) |
*dʰwer- | door | 门 | 亚美 դուռն (duṙn) (duṙn),俄 дверь (dver'),梵 द्वार् (dvār),阿维 dvarəm,阿尔巴 derë,古诺 dyrr,英 duru/door,高卢 doro,希 θύρα (thura),立陶 durys,拉脱 durvis,古普 dwaris,拉丁 fores,翁布 furo,德 tor/Tür,爱尔 dorus/doras,吐火 —/twere,坎姆 du,翁布 furo,威尔 dôr,哥特 daur,波兰 drzwi,波斯 duvaraya/dar,色雷 dur,古教斯 двьри (dvĭri) |
*dʰéǵʰōm | earth | 地 | 弗里 zemelo; zamelon,色雷 semele; semela,波斯 zam,梵 क्ष (kṣa),希 χθών (khthōn),拉丁 humus,哥特 guma,古诺 gumi,英 guma/bridegroom,德 gomo/Bräutigam,阿尔巴 dhè,古教斯 зємлꙗ (zemlja),俄 земля (zemlja),爱尔 du/duine,赫梯 tekan,卢维亚 dakam-,吐火 tkam/keṃ,克什 za.min,立陶 žemė,拉脱 zeme,古普 same,威尔 dyn,奥斯坎 huntruis,翁布 hondomu,奥塞 зæхх (zæxx),波兰 ziemia |
*dʰǵʰu- | fish | 鱼 | 立陶 žuvis,拉脱 zivs,亚美 ձուկն (jukn) (jukn),希 ἰχθύς (ikhthus),古普 suckis |